Historia

1952an, "Gabriel María de Ybarra" Lan Institutua sortu zen Amurrion. Urte haietan, 10 urteko ikasleak joaten ziren ikastetxera, eta 15 urterekin amaitzen zituzten ikasketak, batxilergoa eta lanbide-heziketa nahasita. 1978an Lanbide Heziketarako berariazko sail bat sortzea erabaki zen. Departamentu hori batxilergo zentrotik 1994. urtera arte banatuko da, non ikastetxe bakar batean batzen baitira. Fusioa aprobetxatuz, izena aldatzea erabaki da. "Zaraobe" hitza hartzen da, ibarrean esanahi handia duen toponimoa, Erdi Arotik Aiarako Haraneko Juntak biltzen ziren lekua baitzen.

97. urtean Urduñako Lanbide Heziketako Institutua batu zen, eta gaur egungo Zaraobe Institutua eratu zen. Urte hauetan guztietan Zaraobe institutua izan da eta haran osorako erreferente kulturala da. Bertako biztanle eta bizilagun gehienak bere bizitzako une batean edo bestean igaro dira bere geletatik. Asko izan dira Zaraobe institutuak bizi izan dituen aldaketak, gure eskualdean gertatu den bezala, eta Aiarako haranean eman du irakaskuntza ertaina.

Ezaugarri eta hezkuntza-lerro desberdinak dituzten zenbait ikastetxek esperientzia aberasgarria izan dute, zalantzarik gabe, eta, horri esker, Araban ikastetxe aitzindari bat sortu da, berritzailea eta punta-puntakoa Hezkuntzaren alderdi askotan, bai hezkuntza arautuan, bai helduetan. Sortu zenetik denbora asko igaro den arren, berrogeita hamarreko hamarkadan hasitako bizitasun eta ilusio guztia gordetzen du Institutuak.

Gaur egun, instalazioak etengabe berritzen ari den zentroa da, eta pedagogiak etengabe eboluzionatzen du; beti ere, hurbiltzen zaizkigun belaunaldi berrien beharrei eta munduko globalizazioak eta Aiarako gizarte modernoaren bilakaerak ekar diezazkiguketen behar berriei adi egoten da.